Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Massugueto(-d'Itàli)
Helianthemum italicum
Cistaceae
Nom en français : Hélianthème d'Italie.
Descripcioun :Aquesto massugueto èi coumuno dins la garrigo e li relarg roucassous. Li fueio an ges d'estipulo coume Helianthemum canum. Pèr li destria, fau regarda que i'ague ges de péu estela, majamen sus lou dessouto di fueio. Coumpara emé la massugueto-di-chin e peréu lis àutri massugueto di flour jauno.
Usanço :Li massugueto èron acampado en Espagno pèr la farmacìo tradiciounalo e soun couneigudo pèr lucha contro li microbe (poulifenòu).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthemum
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Aupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Helianthemum italicum (L.) Pers., 1806
(= Helianthemum oelandicum subsp. italicum (L.) Ces., 1844 )